İntihar sosial problemlərin hal hazırda ən əsas faktorlarından biri intihardibackend

Bu gün intihar fenomeni əsas mövzulardan biridir.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) verdiyi statistikaya görə, başa çatan intiharların sayı ildə orta hesabla səkkiz yüz min nəfərin həyatına son qoyub . 15 milyondan çox insan müxtəlif səbəblərdən öz həyatlarına son qoymağa yönəlik hərəkətlər edir. İntihar hadisələri nəticəsində ölüm hər il qeydə alınan ölümcül nəticələrin təxminən 1% -ni təşkil edir. Sosial tədqiqatlar göstərir ki, planetdə hər qırx saniyə ölümcül (tamamlanmış) intihar hadisəsi baş verir.
İntihar qurbanlarının əksəriyyəti 15-25 yaş arası yaş kateqoriyasında olan gənclər və gənc insanlardır. İkinci zirvə yetkinlik dövründədir ki bu dövr – 40 ilə 60 yaş arasındakı insanları əhatə edir.
İnsanlar düşünürlər ki bu yolla əsas qərar verən gücsüz insanlardır amma bu fikrə gəlmək o qədər də asan deyil.
Məşhur psixoloq Franklın fikrincə, potensial bir intihar ölümdən yox, həyatdan qorxmağa başlayır. Və bu, onun orta adamdan əsaslı fərqidir.

Səbəblər:
İntiharın səbəbi uğursuz bir sevgi, boşanma, zorla ailə tərəfindən evlənmək qərarı, yaşanan cinsi və ya fiziki zorakılıq, həmyaşıdların müntəzəm şəkildə təhqir olunması ola bilər. Təhsil fəaliyyətindəki uğursuzluqlar, yaradıcı layihələrin uğursuzluğu, peşə sahəsindəki çətinliklər də insanı intihara vadar edə bilər.

Bir insanın maddi problemləri də intihara səbəb ola bilər: müəssisənin iflası, iş itkisi, iş tapa bilməmək, çətin kredit öhdəlikləri, gəlir mənbəyinin itirilməsi sosial statusun qəfil dəyişməsi, cəmiyyətdə nüfuzunun itirilməsi uçurumun kənarına apara bilər. İntihar riskinin yüksək olması işsiz və bacarıqsız işçilərdə daha çox olur.

Çox vaxt intihar səbəbi yaxın bir mühitin səhv və səliqəsiz hərəkətləri, məsələn: mövzunun cinsi oriyentasiyası ilə bağlı gizli məlumatların açıqlanması. Böhtan, qəsdən psixi travma və ləyaqətini mütəmadi olaraq alçaltmaq intihar qərarına səbəb ola bilər.

Həyatdan könüllü çəkilmə üçün tətik ağır somatik bir xəstəlik, xüsusən də sıx ağrı olan sağalmaz onkoloji xəstəliklər ola bilər. İntihar hərəkətlərinin səbəbi son əməliyyatdır. Doğuşdan və ya qazanılmış deformasiyaları olan, əlil arabasından zəncirli və sağalma şansı olmayan insanlar intihara meyillidirlər. Çox vaxt intihar motivi xroniki olaraq dözülməz ağrı yaşayan insanlarda müəyyən edilir.

İntihar düşüncələrinin əlamətlərini necə tanımaq olar emosional əlamətləri:

Obsessiv düşüncələrin görünüşü,son ümid itkisi, həyatın mənasızlığı və ya tamamilə nəzarət itkisi haqqında düşüncələr, beynin “buludlu” olması və ya konsentrasiya ilə bağlı çətinliklərin meydana çıxması. Özünə qapanma, cəmiyyətə çıxmamaq, evdə tək otağa bağlaması.

Tez-tez istənilən sözlər nəyə görə?

(insan haqsız başına gələnləri düşünüb həmişə bu sualı verə bilər) Mən heçkimə lazım deyiləm yaxud məni heçkim çox istəmir (mənim şəxsi praktikamda bunlari uşaqlar öz valideynləri haqqında deyirlər). ” Çox gecdir” , “Yaşamağa ehtiyacım yoxdur” , “Həyatdan çox bezmişəm”, “Heç kim mənə əhəmiyyət vermir” , “Onların mənimlə əlaqəsi olmasını istəmirlər”, “Mən uçurumun kənarında dayanıram”, “Mənsiz hamı daha yaxşıdır”, “Mən yalnız bu ağrının dayandırılmasını istəyirəm”, “Mənə heç kim lazım deyil”, “Sən başa düşmürsən” İntihar etmək istəyən insanlar öz sosial şəbəkələrində ola bilsin ki,öz yazılarıyla gizli olsada bildirə bilərlər ki, həyata yaşama qərarına son qoymaq fikrindədirlər.

Çıxış yolları.

Heç vaxt:

Onu mühakimə etməyin ona qəzəblənməyin onu günahkar hiss etdirməyin hisslərini qulaqardına vurmayın onu atmayın
-İntihar düşüncələri olan bir insana ən qısa müddətdə kömək almalıdır. Psixi sağlamlıq mütəxəssisindən kömək almağı daha məsləhətdir.
-Əgər övladınıza nəsə zorla təklif edirdinizsə (ailə həyatı) onu özünüz yaxşı başa düşürsünüz ki,etmək lazım deyil (əsas övladınızın həyatını davam etməyidir)
-Ailə həyatında öz yoldaşınıza kömək edib,diqqət yetirmə, istirahət yaratma, qorxularını bilirsinizsə qorxularından azad etmək.

Ona yaxın olun. Başqa yerdə deyilsənsə, yanına get və ya onu özünə gətir. Ona getməyiniz daha yaxşıdır.
– Diqqətinizi və qayğınızı göstərin.Onu dəstəkləyin, qucaqlayın, toxunub.Qoy duyğularını göstərsin:göz yaşı axıdır, hirsini atsın və s.

Onu eşitdiyinizi və onun üçün orda olduğunuzu bildirin. Ona hisslərinin təhrif olunmasına baxmayaraq mövcud olmağa haqqı olduğunu bildirin.Onu hər vəziyyətdə, nə olursa olsun qəbul etdiyinizi bildirin. Əgər siz onu sevirsinizsə, ona bu barədə danışın.

-Öz psixoterapevti, psixiatrı, məsləhətçisi və s. varsa, şəxs hələ də risk altındadırsa, onunla əlaqə qurmaq daha yaxşıdır.Əgər onsuz da axşam və ya gecdirsə və şəxs birbaşa risk altında deyilsə, səhər zəruri zənglər edin, dostunuzun intihar fikrinin formalaşması barədə mütəxəssislərə məlumat verin. Psixi sağlamlıq mütəxəssisləri onun üçün dərmanlar təyin edə, xəstəxanaya yerləşdirə və digər lazımı qayğı göstərə bilərlər.

– Əgər onun evindəsinizsə, özünə qarşı istifadə edə biləcəyi hər şeydən qoruyun. Dərmanlarını və ya silahlarını gizlədin. Təhlükəsiz olana qədər hamısını əlindən alın.

Yadda saxlayın: Uzun müddət davam edən depressiya ilə intihar riski artır. Və bir adam, nəticədə intihar etmək qərarına gələ bilər.

Yalnız nə edə biləcəyinizi unutmayın. Kömək etməyə cəhd edə bilərsiniz, ancaq yaxınlarınızın davranışına cavabdeh deyilsiniz. Heç birimiz digərini idarə edə bilmirik. Bu, bəzilərimizin yapışdığı bir mifdir.

Yuxarıda göstərilən bəzi simptomların şahidi olmusunuzsa, bu şəxslə danışmağa və lazımi köməkliyi göstərməyə çalışın.

Bir insanın intihar etmək qərarına gəldiyini hiss edirsinizsə, Təcili Yardım çağırın ki, mütəxəssislər onun niyyətlərinin reallığını qiymətləndirsinlər.

Əgər siz artıq əlinizdən gələni etmisinizsə və insan öz həyatına qərar verib intihar edirsə özünüzü günahlandırmayın

Həcər Fərzəliyeva