Martın 1-də Rusiya Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenko RİA Novosti telekanalına verdiyi müsahibəsində son günlərdə əsas müzakirə mövzusularından biri olan üçtərəfli bəyanata toxunub.
Sədr Ermənistanda baş verən hadisələrin fonunda Ermənistanda hansı dəyişikliklərin olmasına baxmayaraq Dağlıq Qarabağla bağlı üçtərəfli bəyanata əməl ediləcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Matviyenkonun müsahibəsində toxunduğu məqamlar Cənubi Qafqazda son aylarda meydana gələn bəzi şübhəli məqamlara aydınlıq gətirib.
Ermənistanda baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxış edən müxalifətin əsas ittihamı Ermənistanın məğlubiyyətini təsdiq edən üçtərəfli bəyanatın imzalanmasıdır.
Bəzi maraq qrupları məqsədli şəkildə bəyanatın öhdəliklərinin yerinə yetirilməsini sırf Paşinyanla əlaqələndirməyə çalışır.
Sanki, Paşinyan olmasa bəyanat da yaddan çıxacaq və Ermənistanın bəyanatdan irəli gələn öhdəlikləri icra etməkdən boyun qaçıra biləcək.
Matviyenkonun çıxışı isə bu kiçik anlaşmazlıq barəsində Rusiyanın rəsmi mövqeyi kimi qiymətləndirilə bilər.
İlk öncə ona görə ki, üçtərəfli bəyanat birbaşa Rusiyanın vasitəçiliyi ilə imzalanıb və Cənubi Qafqazda sülhün təmin olunmasında Rusiyanın istəkli olduğunu göstərən əsas amildir.
Əgər bu bəyanata əməl olunmayacaqsa, ya da tərəflərdən biri bəyanatın şərtlərini yerinə yetirməkdən imtina edəcəksə, bu təkcə beynəlxalq hüquqi prinsiplərin pozulması yox, həm də Rusiyanın gücünün, nüfuzunun və imzasının ciddiyə alınmadığı demək olacaq.
Əgər Rusiya rəsmiləri bəyanata əməl olunması ilə bağlı Federasiya Şurasının sədri miqyasında xəbərdarlıq etmək məcburiyyəti hiss ediblərsə, deməli bunu gərəkdirəcək hansısa meyllər artıq mövcuddur.
Azərbaycan əvvəldən etibarən müharibənin qalibi kimi bəyanatın şərtlərini diqtə edən tərəfdir. Bu şərtlər məhz Azərbaycanın mövqeyini ifadə edir.
Bu baxımdan Azərbaycanın nə vaxtsa, özünün qalibiyyətini təsdiq edən və düşmənin kapitulyasiyasını elan edən bəyanata qarşı çıxacağını düşünmək ağlabatan deyil. Geriyə isə yalnız bir tərəf qalır. Müharibənin mütləq məğlubu olan Ermənistan.
Məğlubiyyətin ləkəsini üstündən atmaq istəyən Ermənistandakı bəzi qüvvələr hakimiyyətə gəldikləri təqdirdə bəyanatdan təktərəfli şəkildə imtina edə biləcəklərinə inanır.
Qarabağda Rus sülhməramlılarının yerləşdirilməsini fürsət hesab edən Ermənistan müxalifəti bəyanatdan çıxmaq üçün ən ideal zamanın məhz an olduğunu düşünür.
Çünki Rus ordusu bu halda Qarabağın təhlükəsizliyinə cavabdeh olacaq və Azərbaycan tərəfi də risk edərək Rusiyanı qarşısına almaqdan çəkinəcək.
Qarabağdakı mövqelərini itirməklə bağlı təhlükə olmadığı üçün də Ermənistan digər əraziləri yenidən işğal etmək üçün Azərbaycanla üçüncü müharibəyə başlaya biləcək.
Mövcud situasiyada Ermənistandakı radikal qüvvələrin reallığı dərk etməklə bağlı ciddi problemlər yaşadığı ortadadır.
Məhz bu problemlərə görə Rusiya tərəfi uyğun bir dillə Ermənistan rəhbərliyini və müxalifətdəki qüvvələri gələcəkdə baş verəcəklər barəsində xəbərdar etməyə çalışır.
Xüsusilə Paşinyanın ordu ilə ciddi konflikt yaşadığı və istefasının gündəmə gəldiyi bir dövrdə verilən bu cür açıqlama Ermənistanda kimin hakimiyyətdə olmasından asılı olmayaraq reallığın heç vaxt dəyişməyəcəyinin anonsudur.
Bu anons ara-sıra müharibədəki səhvləri xatırladaraq hər şeyin fərqli ola biləcəyini səsləndirən Koçaryan-Sarkisyan cütlüyünə, həm də ordunu modernləşdirmək və yenidən silahlanmaq təklifi verən Vazgen Manukyana verilən mesajdır.
