Ötən il Türkiyə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və davamlıinkişaf planları yaratmaq üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasına təklif təqdim etdi. BMT Baş Assambleyasının aldığı qərara əsasən 30 Mart, artıq bütündünyada Beynəlxalq Sıfır Tullantı Günü kimi qeyd olunur.BMT Baş Assambleyası Türkiyənin əsas server, digər 105 ölkənin isə ortaq server olduğu Beynəlxalq Sıfır Tullantı Günü elan etdi.
Türkiyə, Sıfır Tullantı layihəsi ilə dünyanın maraq mərkəzində olan bütün ekoloji və təbiəti mühafizəlayihələrində nümunəvi ölkə kimi seçilir. Layihə tullantıların qarşısını almaq, resurslardan daha səmərəli istifadə etmək, tullantıların yaranması səbəblərini nəzərdən keçirməkləqarşısını almaq və ya minimuma endirmək, tullantıları mənbəyində ayrıca toplayıb təkrar emal etmək məqsədi daşıyır.
Türk mətbəxinin yüzillik dayanıqlılıq prinsipləri dünyaya ilham verir
Sıfır tullantı fəlsəfəsi tullantıları həyatın bütün sahələrindən çıxarmağı hədəfləyir və israfsız mətbəx məhsulları istifadəsini tələb edir. Müasir şəraitdə zərurət olan tullantısız mətbəx nəsillər boyu türk mətbəxinin ayrılmaz hissəsi olmuşdur.
Türk mətbəxi tullantısız və dayanıqlı mətbəx tətbiqlərifəlsəfəsini qorumaqla yemək israfına yol verilməməsi prinsipinə əsaslanır, bitki və heyvan mənşəli məhsullarınbütün elementlərindən faydalanmaq üçün həll yolları təqdim edir. Təbii və orqanik məhsullardan hazırlanan vegan və vegetarian mətbəxi uzun müddətdir ki, türk süfrələrininolmazsa olmazıdır. Türk mətbəxinin zəngin diapazonuna daxilolan, demək olar ki, hər növ yemək inqrediyentlər israf edilmədən hazırlanır. Məsələn, bayat çörəkdən çox növyemək hazırlanır. Plov qalığından isə şorba və ya düyü piroquhazırlanır. Dolma hazırlayarkən balqabağın və ya badımcanın içi çıxarılır, amma çıxarılan içlik heç vaxt atılmır, fərqli bir dada çevrilərək istifadə olunur. Böyük ailə məclislərində təqdim olunan ənənəvi yemək növləri illərdir bu torpaqlarda dayanıqlı və ahəngdar mövcudluğun əsasını təşkil edir.
Türkiyədə Dayanıqlı Turizm
Türkiyə eyni zamanda dünyanın bir nömrəli ətraf mühit və dayanıqlılıq platforması olan Qlobal Dayanaqlı Turizm Şurası (GSTC) ilə Milli Dayanıqlı Turizm Proqramı qurmaq üçün əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayaraq dünyaya nümunə oldu.
Müqavilə çərçivəsində növbəti üç ildə turizm sektorunun yenidən qurulmasını hədəfləyən Türkiyə, dünyada dayanıqlı turizm sahəsində hökumətlə birgə milli proqram hazırlayan və “qollarını çırmalayan” ilk ölkə oldu. Keçən il start verilənProqramın məqsədi yerli əhali üçün sosial və iqtisadi faydaları maksimum dərəcədə artırmaq , mədəni irsi inkişaf etdirmək,biomüxtəlifliyi, ekosistemləri və təbii gözəlliyi qorumaqla yanaşı çirklənməni azaltmaq və resurslara qənaət etməkdir.Başlanğıcda qonaqlama yerləri üçün yaradılan Dayanıqlı Turizm Proqramı çərçivəsində 2030-cu ilə qədər mərhələli keçidin başa çatacağı gözlənilir. Qonaqlama yerləri effektiv dayanıqlı planlaşdırma əsasında ardıcıl olaraq dayanıqlılığı təkmilləşdirməyə təşviq edilir. Bu çərçivədə, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 15 noyabr 2022-ci il tarixli sərəncamına əsasən Türkiyədəki bütün qonaqlama yerləri 2023-cü ilin sonuna qədər 1-ci Mərhələ Dayanıqlı Turizm Təsdiqini almalıdır.
