Türk qəhvəsi, Türkiyə ənənələrinin vacib bir hissəsidir. Qəhvəinsanları bir yerə toplayan, ictimailəşməyə kömək edən sosialvasitəçidir və rolu o qədər yüksəkdir ki, əsas görüşlər və yayemək sonrası söhbətlər eyni sual ilə başlayır: “Qəhvənizi necəistərdiniz?”. Bu unikal zövq və ənənəvi dəyər, 2013-cü ildəTürkiyə qəhvəsinin UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrsisiyahısına daxil olması ilə nəticələndi. 2013-cü ildən etibarən 5 dekabr “Dünya Türk Qəhvəsi Günü” olaraq qeyd olundu.
Əsrlər boyu mədəni irs
Türk qəhvəsi, 16-cı əsrdən, bu torpaqlarda ilk dəmləndiyigündən, sosial həyatın mərkəzində olmuşdur. Geniş Osmanlıcoğrafiyasında bu adət-ənənə həddən artıq yayılmışdır və Türkmədəniyyəti üçün kritik rola sahibdir. Belə ki, səhər yeməyi olan”Kahvaltı” sözü “qəhvədən əvvəl” kimi tərcümə olunur.
“Qəhvənizi necə istərdiniz?”
Türk qəhvəsinin dəmlənməsi üsulu əsrlər boyu dəyişməz qalıbvə bu, onun unikal olma səbəblərindən biridir. Türk qəhvəsi, “Cevze” adlandırılan bənzərsiz bir qazanda soyuq suda tozqəhvəni dəmləməklə hazırlanır. Qəhvənin üstü məxmər köpükləörtülüb qaynadıqdan sonra qəhvə stəkanlarına süzülür. Digərqəhvələrdən fərqli olaraq, türk qəhvəsi çöküntüsü ilə stəkanlarasüzülür, bir stəkan su və şirniyyatlarla, əsasən məhşur tüklokumları ilə servis olunur.
Qəhvə dənələrinin dadı və hazırlanma üsulları ölkənin bölgələridaxilində maddələr və vərdişlər əsasında dəyişə bilər. Egeybölgəsindəki bütün mastik ağaclar, onlarla birlikdə mastiksaqqız ilə türk qəhvəsi hazırlama ənənəsini gətirir. Püstədənələrini qurutmaqla hazırlanan Menengiç qəhvəsi, Gaziantep və Cənubi Şərqi Anadolu bölgəsində çox məşhurdur. Dibekqəhvəsi, mülayim ətiri ilə xatırlanan, süd ilə servis edilənbənzərsiz bir türk qəhvəsi kimi olduqca məhşurdur. Sərt və acıbir qəhvə kimi tanınan Mırra qəhvəsinə isə Türkiyənin Cənub-Şərqi mahalları Şanlıurfa və Mardində tez-tez üstünlük verilir.
