Əsrarəngiz və sehrli: “abracadabra” sözünün necə ortaya çıxdığı ən erkən qeyd eramızın II əsrinə aid bir mətnə aid olduğu bildirilib.
“Abrakadabra” sözünü eşidəndə yəqin ki, bilirsiniz sehrli bir şeyin baş verəcəyi gözlənilir. Məsələn, sehrbazın papağından bir dovşan çıxarması və ya başqa bir oyun göstərməsi.
Milli.Az “National Geographic”ə istinadən bildirir ki, qədim zamanlarda bu söz fərqli məna daşıyırdı və indikindən qat-qat ciddi qəbul edilirdi.
“Abracadabra” ilk dəfə 1800 ildən çox əvvəl Quintus Serenus Samonicusun əsərlərində ortaya çıxdı. O vaxtlar bu, müasir antibiotiklər olmadan müalicə edilə bilməyən potensial ölümcül xəstəlik olan qızdırma üçün sehrli müalicə demək idi.
Eramızın ikinci əsrində Liber Medicinalis (“Tibb Kitabı”) kitabında ortaya çıxan bir qeyddə Serenus perqamentdən kəsilmiş üçbucaqdan amulet düzəltməyi məsləhət görürdü və onun üzərində sehrli bir söz yazılacaqdır. Onu xəstənin boynuna asdılar və hər sətirdə getdikcə daha az hərf qoyaraq, həndəsi bir şəkildə bu sözü yazdılar:
Abrakadabra
nikahdabra
rakadabra
akadabra
kadabra
adabra
dabra
abra
aplik
ra
a
Beləliklə, sözdə bir hərf qalmayana qədər sətirlər meydana çıxdı. Bu, xəstənin xəstəliyindən tam sağalması demək idi.
“Abrakadabra”nın variantlarına eramızın III əsrində yunan dilində yazılmış Misir papirusunda da rast gəlinir. Sözün tərs üçbucaq şəklində bir versiyasını yazmaq xəstəliyə səbəb olan pis ruhlardan qurtulmağa kömək etdi. Yəni “abrakadabra”da hər yeni sətirə hərflər əlavə edilmirdi, beləcə şər adının azaldığına və nəticədə bütün xəstəliklərin getdiyinə inanılırdı.
Bəzi insanlar düşünür ki, “abracadabra” ibranicə “ebrah k’dabriy” ifadəsindən yaranıb, “mən danışdığım kimi edirəm” deməkdir. Digərləri bu sözün aramey dilindən gəldiyinə əmindirlər, çünki tərcümədə “ava qavra” “insan yaradacağam” deməkdir (yaradılışın altıncı günündə Allahın sözləri). Harri Potter kainatının pərəstişkarları sehrli terminin ölümcül yaraya səbəb olan “avada kedavra” sehrinə oxşarlığını qeyd edirlər.
“Abracadabra” uzun əsrlər boyu sehrli funksiyalarını qoruyub saxladı və xəstəliklər üçün güclü bir dərman kimi istifadə olunmağa davam etdi. Lakin zaman keçdikcə müalicəvi xüsusiyyətlərini itirdi. Beləliklə, 1800-cü illərin əvvəllərində bu termin Uilyam Tomas Monkrifin yazdığı bir teatr oyununda sehrbazlar tərəfindən danışılan bir ifadənin nümunəsi olaraq ortaya çıxdı.
Mütəxəssislərin fikrincə, əgər “abrakadabra” bu gün də bir qədər gücünü saxlayırsa, bu, onun mənasını heç kimin bilmədiyi üçün ola bilər. Stony Brook Universitetinin (ABŞ) tarixçisi Elise Graham qeyd edir ki, bu söz sehrbazlara başqa insanlar üzərində güc verir. “Beləliklə, əgər “abrakadabra” mənasız səslənirsə, bəlkə də məsələ budur” deyə mütəxəssis yekunlaşdırıb.
Bir çox xarici dillər kimi, rus dilində də təkcə sirli sözlər deyil, həm də bütöv ifadələr var.
Mənbə: mail.ru
Aynur Camal
