Finlandiyada tərk edilmiş şaxta, həddindən artıq hasilat dövründə bərpa olunan enerji saxlayacaq nəhəng akkumulyatora çevrilməyə hazırlaşır. Helsinkidən təxminən 450 kilometr şimalda yerləşən, Avropanın ən dərin sink və mis mədəni Pyhäsalmi mədəni, 1400 metr dərinlikdəki quyularında 2 MVt-a qədər enerji saxlamaq potensialına malikdir.
İstifadə edilməmiş şaxtada günəş və külək kimi bərpa olunan mənbələrdən artıq enerjidən istifadə edərək ağır yükləri qaldıran cazibə qüvvəsi batareyası quraşdırılacaq.
İstehsalın az olduğu dövrlərdə yük sərbəst buraxılır və turbinə düşən kimi onu gücləndirmək üçün istifadə olunur.
Qravitasiya batareyası sistemini inkişaf etdirən Şotlandiyada yerləşən Gravitricity şirkəti Finlandiyada mədəndən istifadə edərək texnologiyanı tam miqyaslı prototip kimi nümayiş etdirməyi planlaşdırır.
Gravitricity İdarə Heyətinin sədri Martin Rayt deyir: “Bu layihə bizim texnologiyamızın aşağı tələbat dövründə enerjini tuta və saxlaya bilən və lazım olduqda onu tez bir zamanda buraxa bilən uzunmüddətli etibarlı enerji anbarını necə təmin edə biləcəyini tam miqyasda nümayiş etdirəcək”.
Keçən il Beynəlxalq Tətbiqi Sistemlərin Təhlili İnstitutunun (IIASA) araşdırması, tərk edilmiş yeraltı şaxtalardakı qravitasiya batareyalarının qlobal elektrik tələbatını ödəmək üçün kifayət qədər 70 TWh-a qədər enerji saxlaya biləcəyini təxmin edib.
Yenidən təyinatlı mədənlər əvvəllər mədənlərdən qazanc əldə etmiş icmalara iqtisadi fayda da verə bilər.
IIASA analitikləri qeyd ediblər ki, mədənlər artıq belə bir müəssisə üçün əsas infrastruktura malikdir və həmçinin elektrik şəbəkəsinə qoşulub.
“Bu, Yeraltı Cazibə Enerjisi Depolama (UGES) qurğularının həyata keçirilməsi üçün tələb olunan xərcləri və alətləri kəskin şəkildə azaldır”, – araşdırmada deyilir.
Pyhäsalmi mədəni 2022-ci ildə istismardan çıxarılacaq, Gravicity isə 600 işin birbaşa və ya dolayı yolla təsirləndiyini iddia edir. Bu sayt üçün nəzərdə tutulan digər təşəbbüslərə Günəş ferması daxildir.
“Dünya fasilələrlə bərpa olunan enerji mənbələrindən daha çox elektrik istehsal etdiyi üçün, aşağı tələbat dövründə enerjini tuta və saxlaya bilən və lazım olduqda onu tez bir zamanda buraxa bilən texnologiyalara ehtiyac getdikcə artır”, – Gravitricity-nin saytında deyilir.
Mənbə: TrtHaber
Aynur Camal
