Biz adətən istifadə etdiyimiz qulluq vasitələrini məzmununu bilmədən alırıq. Ancaq hər dəri ehtiyacı fərqlidir. Ləkə problemimiz varsa, qırışların qarşısını almaq və ya sızanaq və ya qara nöqtələrlə mübarizə aparmaq istəyiriksə, bunların hamısının fərqli həll yolları var. Dərimiz normal, qarışıq və ya yağlıdırsa, hansı yağları seçməliyik? Həmişə eşitdiyimiz turşulardan hansı istifadə edilməlidir? Mütəxəssislər dəri problemlərimizə əsaslanaraq tövsiyələr veriblər.
Dərimizin dəri tipimizə uyğun məhsulla yuyulması, günəşdən qorunması və ehtiyaclarına uyğun nəmləndirilməsi gündəlik baxımımızın ən təməl addımlarıdır. Ancaq hansı maddələr seçmək lazımdır? Hialuron turşusu və ya retinoik turşu nə edir? C vitamini və ya E vitamini istifadə etməlisiniz? jojoba, arqan və ya şi? Biz olduqca qarışıqıq. Acıbadem Universiteti Atakent Xəstəxanası dermatoloqu Prof. Dr. Dilek Bıyık Özkaya, Dermatoloq Dos. Dr. Ezgi Özkur və dermatoloq Dr. Günəş Ertürk düzgün dəri baxımının incəliklərini izah edib.
Yağlı və sızanaqlı dərilər üçün tərkibində salisilik turşu olan məhsullara üstünlük verilə bilər.
Tərkibində benzoil peroksid, azelaik turşusu, antibiotiklər və dapson olan məhsullar papül (sərt qabar) və püstül (irinlə dolu kisələr) kimi zədələri olan xəstələrdə istifadə oluna bilər. Bununla belə, sızanaqlara meylli dərilər üçün ən çox retinoik turşu və salisilik turşuya üstünlük verilir. Əlbəttə ki, terapevtik məhsula başlamazdan əvvəl bir dermatoloqla məsləhətləşməlisiniz. Yağlı dərilər üçün gecə saatlarında salisilik, retinoik və qlikolik turşusu olan məhsullar tətbiq oluna bilər. Gün ərzində yağsız nəmləndiricilər və günəş kremləri tövsiyə edirəm.
Qarışıq dərilər üçün quru yerlərdə daha yağlı məhsullar, yağlı yerlərdə isə daha yüngül məhsullar istifadə edilə bilər.
Qara nöqtə problemi varsa, tərkibində retinoik, salisilik və azelaik turşusu olan məhsullara üstünlük verilə bilər. Kimyəvi pilinq də tətbiq oluna bilər. (Prof. Dr. Dilek Bıyık Özkaya)
Evdə nə edə bilərsiniz?
Düyü bir az ilıq suda isladıb, suyu tonik kimi istifadə edə bilərsiniz. Bu proses dərini ağardır və parlaq edir.
Xiyarı sürtgəcdən keçirdikdən sonra suyunu dərinizdə 10-15 dəqiqə saxlaya bilərsiniz. Beləliklə, dəriniz sakitləşir və nəmlənir.
Həssas dərili insanlar yulaf ilə maska hazırlaya bilərlər. Bir neçə damcı zeytun yağı və suyu qarışdıraraq normal və qarışıq dəriyə tətbiq etmək olar. Xallı dərilər üzüm çəyirdəyi yağından, həssas və qırmızı dərilər isə günəbaxan yağından faydalana bilər. Kobud dərili insanlar dərilərini banan qabığının içərisi ilə yumşaq bir şəkildə ovuşdura bilərlər. Ödəmə meylli dərilər üçün yaşıl çayı buz kublarında dondurub üzlərinə çəkə bilərlər. Onlar həmçinin buz kubları və ya soyudulmuş çimərlik daşları ilə üzlərini masaj edə bilərlər. (Dr. Güneş Ertürk)
Qırışlar üçün:
Retinol, vitamin C və E
Tərkibində hidrokinon, azelaik turşu, traneksamik turşu, kojik turşu, niasinamid, sisteamin və retinoik turşu olan məhsullar ləkələrin müalicəsində təsirli olur. Retinol, niasinamid, C vitamini qırışların qarşısını alır,
Tərkibində E vitamini, resveratrol, polifenollar, flavonoidlər və koenzim q olan kremlərə üstünlük verilə bilər. Retinoik turşular qara nöqtələrin və ağ nöqtələrin əmələ gəlməsinin qarşısını alır, həmçinin günəşin zərərini aradan qaldırmaq və incə qırışları azaltmaq üçün istifadə olunur. Alfa hidroksi turşuları (AHA) və beta hidroksi turşuları (BHA) vaxtından əvvəl qocalmanın əlamətləri olan ləkələr və qırışlar üzərində də təsirlidir. (Prof. Dr. Dilek Bıyık Özkaya)
Hansı məhsullardan ehtiyatla istifadə edilməlidir?
Hər turşu aşındırıcı xüsusiyyətlərə malik deyil. Məsələn, hialuron turşusu, əksinə, su tutma təsiri ilə dərimizə gün ərzində nəmli görünüş qazandırır. BHA və AHA dərinin ölü təbəqəsini aşındıran təsirə malikdir. AHA-ların ən məşhuru qlikolik turşudur. Bu tərkib hissəsi üst təbəqədəki ölü keratin toxumasını soyaraq dərinin yenilənməsini tetikler. O, həmçinin kollageni artırmağa və ləkələri azaltmağa kömək edir.
Retinoik turşusu retinoid qrupundan olan A vitamini törəməsidir. A vitamininin dəridə hüceyrə qocalmasını azaltdığı bilinir. Dərinin bərpasını sürətləndirir və bəzi formaları sızanaq və qara nöqtələrin müalicəsində istifadə olunur.
Pilinq və bərpaedici turşulardan istifadə etmək istəyənlərə quru dərilər üçün laktik turşu, qarışıq dərilər üçün alma turşusu, yağlı dərilər üçün AHA və BHA tövsiyə edirəm. Sızanaq dərisi olan insanlar məsamələri təmizləməyə kömək edən BHA və salisilik turşusu olan yuyucu gel və serumlardan istifadə edə bilərlər. (Dos. Dr. Ezgi Özkur)
Yay aylarında askorbin turşusu (vitamin C), retinoik turşu (vitamin A), AHA və salisilik turşulardan ehtiyatla istifadə edilməlidir. Əslində günəşlə çox təmasda olduqda üstünlük verilməməlidir. Dərinin təbəqələrini aşındıran turşu tərkibli məhsullar dərini incələşdirir və günəş şüalarının daha tez dərinə nüfuz etməsinə şərait yaradır. Bu, kollagen itkisinə, qırışlara və ləkələrə səbəb ola bilər. (Dr. Güneş Ertürk).
Hialuron turşusu isə dərini nəmləndirir və rahatlaşdırır.
Quru dərilər yumşaldıcılardan (petrolatum, şi yağı), okklyuzivlərdən (jojoba yağı, arqan yağı, arı mumu) və nəmləndiricilərdən (hialuron turşusu, qliserin) istifadə edə bilər. Hialuron turşusu dərinin nəm ehtiyacını ödəməklə yanaşı incə qırışların da qarşısını alır.
Həmçinin professorun sözlərinə görə, hialuron turşusunun müntəzəm istifadəsi dərini nəmləndirir, ona qulluq edir, rahatlaşdırır və sakitləşdirir. Bununla belə, dəriyə qulluq vasitələrində onun formasının udulması məhduddur. Dəri tərəfindən udulsa belə, uzun müddət dərinin altında qala bilməz. Buna görə də, birbaşa dərinin altına inyeksiya etmək daha təsirli ola bilər. (Dr. Güneş Ertürk)
Mənbə: hurriyyət.tr
Aynur Camal
