Sağlamlığa faydaları danılmaz olan ispanaqın bişirildiyi gün istehlak edilməsi lazım olan yeməklərdən olduğunu bilirdinizmi? Səbəbi bir az təəccüblüdür. İspanaq qış aylarının əvəzolunmaz tərəvəzlərindən biridir. Təmizləmək bir az çətin olsa da, demək olar ki, həftədə bir dəfə hər evdə süfrələrimizdə ispanaq üçün yer ayırırıq. Yüksək qidalandırıcı xüsusiyyətləri ilə Popeye cizgi filmindən xatırlanan ispanaq şəkər, xərçəng, depressiya, ürək-damar xəstəliklərinə qarşı müqavimət göstərir. Sümük inkişafı üçün də faydalı olan ispanaq enerji verir, əzələləri gücləndirir, qan əmələ gətirir və laxtalanmanın qarşısını alır.
Yaddaşın güclənməsinə kömək edən ispanaq, tərkibindəki beta-karoten və fol turşusu sayəsində Alzheimer riskini azaldır.
Bu qədər faydası olan bir tərəvəzin təhlükəli ola biləcəyini heç düşünmüsünüzmü?
İspanaq təmizlikdən tutmuş bişirməyə və yeməyə qədər vasvasılıq tələb edən tərəvəzdir. Çünki tövsiyə edildiyi kimi istehlak edilmədikdə faydası zərərə çevrilə bilər. İspanaq soyuducuda saxlandıqda onun qida dəyəri azalır. Buna görə də gündəlik olaraq lazım olan miqdarda istehlak etməyə diqqət etməlisiniz.
Hamımız eyni səhvi edirik. İspanaq sadəcə suyun altında yuyulmaqla təmizlənə bilən tərəvəz deyil. İspanağın üzərində pestisidlər, torpaq və mikroblar var. Buna görə də ətraflı təmizləmə prosesi tələb olunur. Bu vəziyyətdə sirkə xilaskarımız olacaq. Kökləri kəsilib göyərtilərdən təmizlənmiş ispanaqı suya bir qədər sirkə töküb bir qabda yarım saat saxlamaq ispanaqdakı kimyəvi maddələrdən xilas olacaq. – Yox, evdə sirkə yoxdur, bəs indi nə edim? Düşünməyin, soda da eyni funksiyanı yerinə yetirəcək. İspanağın üzərindəki torpaq tamamilə yox olana qədər yuyulma prosesini təkrarlamaq lazımdır.
Onların arasında başqa ot buraxmamağa diqqət yetirməlisiniz. İspanağa qarışdırılan alaq otları nə qədər yaxşı təmizlənsə də zəhərlənməyə səbəb ola bilər.
İSPANAK YEMƏĞİNİ NECƏ BİŞİRMƏK?
“Ay canım, ispanaq bişirməyin nə çətinliyi var?” dediyinizi az qala eşidirik. Vəziyyət düşündüyünüz qədər sadə deyil. İspanağın qida dəyərini itirməməsi üçün bişirərkən diqqət etməli olduğunuz bəzi qaydalar var. İspanağın bişirmə müddəti nə qədər uzun olarsa, vitamin və mineral itkisi bir o qədər çox olar. Bu səbəbdən onu qısa müddətdə və ya buxarda bişirmək vacibdir. Yuyunduqdan dərhal sonra bişirmək ən faydalıdır. Yeri gəlmişkən, ispanaqı heç vaxt dəmir bıçaqla doğramayın, çünki dəmir bıçaqdan istifadə vitamin itkisinə səbəb olur. Onu əl ilə parçalara ayıra və ya tərəvəz üçün uyğun olan bambuk bıçaqları seçə bilərsiniz.
İndi biz həlledici mövzuya gəlirik. Faydalarını saymaqla qurtara bilmədiyimiz, vitamin mənbəyi olan ispanaq necə təhlükəli ola bilər? İspanaq bişirildiyi gün istehlak edilməli bir tərəvəzdir. Evdar xanımlar israfçılığı sevmədiyi üçün səhəri gün yemək qalıqlarını qızdırıb yenidən süfrələrinə qoyurlar. Ancaq bilmədikləri bir şey var: ispanaq heç vaxt ikinci dəfə qızdırılmamalıdır. Çünki ispanaqda olan nitrat yenidən qızdırıldıqda nitritə çevrilir. Xüsusilə kiçik uşaqlara ispanaq verərkən çox diqqətli olmalısınız. Körpələr üçün hətta 5 mq nitrit qəbulu ciddi zəhərlənməyə səbəb ola bilər.
Təbii ki, ispanaqı bişirərək istehlak etmək lazım deyil. Adidən fərqli olaraq ispanaqı çiy halda da istehlak edə bilərsiniz. İspanağın tərkibində olan bəzi faydalı komponentlər istiyə məruz qaldıqda itir. Uzun müddətli isitmə də ispanaqdakı nitritin nitrata çevrilməsinə səbəb olur. Nitrat orqanizm üçün zərərli birləşmədir və ispanaq nə qədər çox bişirilsə, miqdarı bir o qədər çoxalacaq. Qida dəyəri itkilərinin qarşısını almaq üçün ispanaqı xam istehlak etməyi seçə bilərsiniz. Hətta ispanaqı müxtəlif yaşıl tərəvəzlərlə birlikdə istifadə edərək detoks suyu kimi istifadə edə bilərsiniz.
Əgər ispanaq qəbul etdikdən sonra ürəkbulanma, qusma, qızdırma və buna bənzər əlamətlər hiss edirsinizsə, çox güman ki, sizdə qida zəhərlənməsi var. Belə bir vəziyyətlə qarşılaşsanız, dərhal həkimə müraciət etməlisiniz.
Mənbə: mail.ru
Aynur Camal
