Cənubi Amerika qitəsi narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi nəticəsində meşələrin və biomüxtəlifliyin itirilməsi ilə üzləşdiyi halda, yeni qaçaqmalçılıq marşrutları və şəbəkələri yaratmaq üçün narkotik istehsal edən mütəşəkkil cinayət qrupları tərəfindən hövzədə meşələrin sistematik şəkildə məhv edilməsi dünyanın ağciyərlərində meşələrin qırılmasını sürətləndirir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Narkotiklər və Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin (UNODC) son hesabatına görə, cinayət təşkilatları narkotik istehsalı və ticarətini maliyyələşdirmək üçün regionda qeyri-qanuni qızıl hasilatı ilə də məşğul olurlar.
Qeyri-qanuni mədənçilik səbəbiylə meşələrin məhv edilməsi artdıqca, narkotik şəbəkəsindən əldə etdikləri pulları qızıl hasilatı, ağac istehsalı kimi üsullarla yumağa çalışırlar.
Hesabatda bu fəaliyyətlərə maddi-texniki dəstək vermək üçün qeyri-qanuni ağac kəsmə və vəhşi təbiətin məhv edilməsi kimi elementlər də vurğulanır.
Peyk fotoşəkilləri və hesabatlardan əldə edilən məlumata görə, narkotik istehsalının aparıldığı düşünülən ərazilərdə ağacların bir növ kamuflyaj kimi istifadə edildiyi görünür.
Digər tərəfdən, istehsal olunan və maliyyələşdirilən dərmanların verildiyi ərazilərdə meşələrin qırılmasının intensivləşdiyi bildirilir. Robert Muggah, UNODC-nin “Amazon hövzəsində narkotiklər və ekoloji cinayətlər və qarşılıqlı cinayətlər arasında əlaqə” adlı hesabatının aparıcı müəllifi narkotiklərlə meşələrin qırılması arasındakı əlaqənin mürəkkəb təbiətini təsvir edib.
Koka ağacı əkilməsi və kokain istehsalının rayonun ekosisteminə dolayı təsirlərinə diqqət çəkən Muğgah bildirib ki, rayonda qanunsuz fəaliyyətlər həyata keçirilir, o cümlədən yolların qaydasız qurulması üçün ağacların kəsilməsi, biomüxtəlifliyin itirilməsinə səbəb olur.
Bundan əlavə, Muğgah koka yetişdirənlərin istifadə etdiyi bəzi kimyəvi maddələrin torpağı və suyu zəhərləməklə meşələrin bərpasına ziyan vurduğunu diqqətə çatdırıb.
Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinin “təhlükə çarpan” təsiri ilə çətin vəziyyəti daha da çətinləşdirdiyinə diqqət çəkən Muğgah, “Narkotikdən əldə edilən gəlirləri torpaq ələ keçirməyə, qəsdən ağac kəsməyə, qanunsuz mədənçıxarma və heyvan ovuna köçürməklə çirkli pulların yuyulması onsuz da geniş yayılmış cinayəti sürətləndirir”- deyib.
Alverçilərin narkotiklərin istehsalı, paylanması və satışından “böyük” gəlir əldə etdiklərini deyən Muggah, bunun onların “yüksək təkmil” transfer imkanlarını inkişaf etdirməsinə səbəb olduğunu bildirib.
Narkotik vasitələrin daşınması zamanı cinayətkar təşkilatların bölgədə on minlərlə kilometr çay, quru və hava yollarından istifadə etdiklərini bildirən Muğgah, “Koka ağacı yetişdirilməsi üçün prekursor kimyəvi maddələr, silah və işçi qüvvəsi daşıyan minlərlə gizli uçuş-enmə zolağı (təyyarə) var. Ərazilər və narkotiklər ölkədən kənara çıxarılır” deyib.
Sakit okean və Atlantik okeanı sahillərindəki dövlət və özəl limanlara xüsusilə çaylar və dərə qolları vasitəsilə böyük miqdarda narkotik vasitələrin daşındığını deyən Muggah, hər il Amazon vasitəsilə bir neçə min ton kokainin daşındığını bildirib.
Amazon Bölgəsi üzrə Braziliya Federal Senatının üzvü Plinio Valerio da problemin həll edilmədiyi təqdirdə narkotik ticarətinin Amazon hövzəsini “ələ keçirəcəyini” bildirib.
Valerio, məsələyə qarışan ölkələrin problemi sona çatdırmaq üçün səmimiyyətinin olmadığını və bu mövzuda “onu razı sala bilmədiklərini” bildirib.
Valerio, “Zəngin ölkələr Amazondakı problemin meşələrin qırılması olduğunu düşündükcə – bu belə deyil – və ekoloji təşkilatları maliyyələşdirməyə davam etdikcə, narkotik ticarəti işə düşəcək və bu cinayət təşkilatları Braziliyada paralel gücə çevriləcək.
Biz Bu ikiüzlülüyə təcili son qoyulmalıdır.
Amazon “Bizim əsas problem narkotik ticarəti deyil, meşələrin qırılması kimi davranmağı dayandırmalıyıq” deyib.
Mənbə: Ntv.Tr
Aynur Camal
