Bülleten of Atomic Scientists tərəfindən hazırlanmış “Qiyamət Saatı” bəşəriyyətə metaforik şəkildə “gecə yarısına neçə dəqiqə qalıb?” xəbərdarlığı etməklə, bəşəriyyətin özünü məhv etməyə nə qədər yaxın olduğunu göstərir.
Bildirilir ki, Qiyamət Saatı 2023-cü ildə dünya müharibəyə, təbii fəlakətlərə, siyasi çəkişmələrə və bir çox başqa fəlakətlərə sürükləndikdən sonra gələn il baş verəcək fəlakətlər barədə xəbərdarlıq edir.
Simvolik cihaz qismən 1947-ci ildə bədnam Manhetten Layihəsində kömək edən alimlər və mühəndislər tərəfindən hazırlanmışdır. Birləşmiş Ştatlar ilk nüvə bombalarını yaratdıqdan sonra dünyanın qiyamətə nə qədər yaxın olduğunu izləmək üçün təşəbbüs irəli sürdülər.
Saatın əqrəbləri getdikcə gecə yarısına yaxınlaşır və gecə yarısı Yerin yaşayış üçün yararsız hala düşəcəyi nöqtəni təmsil edir. Hazırda saat gecə yarısından 90 saniyə uzaqdadır ki, bu da indiyə qədərki ən yaxın vaxtdır. Çikaqoda yerləşən qeyri-kommersiya təşkilatı Bulletin of Atomic Scientists tərəfindən hər il yenilənən saat geosiyasi gərginlik, iqlim böhranı və kütləvi qırğın silahlarından apokaliptik təhlükələri izləyir.
Keçən il Rusiyanın Ukraynaya hücumu kimi hadisələr saatın tıqqıltısına səbəb ola bilər, lakin son illərdə saat qlobal iqlim dəyişikliyi təhlükəsini də əks etdirir.
“Saat gecə yarısını vurduqda, bu o deməkdir ki, bir növ nüvə mübadiləsi və ya fəlakətli iqlim dəyişikliyi bəşəriyyəti məhv edir. Biz heç vaxt ora çatmaq istəmirik və ora nə vaxt çatacağımızı da bilmirik”, – şirkətin baş direktoru Rachel Bronson deyib.
24 yanvar 2023-cü ildə Atom Alimləri Bülleteni Qiyamət Saatının əqrəblərini irəli çəkdi. Hazırda saat gecə yarısına 90 saniyədir. 1947-ci ildən bəri ən yaxın hesab olunur. Bu o deməkdir ki, gələn il planeti fəlakətə salmaq çox vaxt tələb etməyəcək və 2023-cü ildə biz son 300 tək gündə indiyə qədər gördüyümüzdən daha çox mənfi hadisələr görə bilərik.
Atom Alimləri Bülleteninin Elm və Təhlükəsizlik Şurası xəbərdarlıq edib ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı hərbi kampaniyası nəticəsində yaranan “son dərəcə” təhlükəli nüvə vəziyyəti səbəbindən dünya “görünməmiş təhlükə dövrünə” daxil olub.
Saat ilk dəfə 1947-ci ildə işə salındıqda, onun orijinal mövqeyi gecə yarısına yeddi dəqiqə idi. 1953-cü ildə, Soyuq Müharibə zamanı, həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz nüvə raketlərini sınaqdan keçirərkən, saatın əqrəbləri gecə yarısına cəmi iki dəqiqəyə qədər qalxdı. Lakin iki qüdrət arasında münasibətlər pozulduqca və pisləşdikcə saat və dəqiqə əqrəbləri bir müddət titrədi.
1991-ci ildə Soyuq Müharibə rəsmən başa çatdıqda və ABŞ və Rusiya Strateji Silahların Azaldılması Müqaviləsini imzalayanda saatın əqrəbləri gecə yarısına 17 dəqiqə qalmış dayandı. “On minlərlə nüvə silahının milli təhlükəsizliyin təminatçısı olması illüziyası aradan qalxıb” deyə o vaxt Atom Elmləri Bülleteni elan etmişdi.
Mənbə: TGRT
Aynur Camal
