Birinci yerdə yeni tədqiqat üfüqləri açan piylənməyə qarşı dərmanlar dayanır.
Təbiətlə yanaşı, ən nüfuzlu elmi nəşrlərdən biri olan Amerika Elmin İnkişafı Assosiasiyasının (AAAS) resenziyalı jurnalı olan Science jurnalının redaktorları 2023-cü il nailiyyətlərinin siyahısını tərtib ediblər.
Əsas nailiyyət, 1980-ci illərdə kəşf edilmiş və sonradan diabetin müalicəsində istifadə edilən qlükaqona bənzər peptid-1 (GLP-1) əsasında piylənmə əleyhinə dərmanların tədqiqidir.
Uzun müddətdir ki, bu xəstəlik üçün effektiv və təhlükəsiz dərman müalicəsi mövcud deyildi.
Bu dərmanlar bağırsaqda istehsal olunan qlükaqona bənzər peptid-1 (GLP-1) adlı hormonu təqlid edir və tibb sahəsini, pop mədəniyyəti və hətta qlobal birja bazarlarını dəyişir. Əvvəlcə diabetin müalicəsi üçün hazırlanmış GLP-1 reseptor agonistləri, əsasən idarə oluna bilən yan təsirlərlə əhəmiyyətli çəki itkisinə səbəb olur. 2023-cü ildə aparılan klinik sınaqlar göstərdi ki, onlar həm də ürək çatışmazlığının simptomlarını və infarkt və insult riskini azaldır,” Science öz seçimlərini belə açıqlayıb.
Science-a görə 2023-cü ilin digər nailiyyətləri isə (Runners-Up kateqoriyası, yəni “Runners-Up”) bunlardır:
Atlantik meridional çevrilmə dövriyyəsinin zəifləməsinə dair sübutlar əldə edilmişdir.
Alimlər bərpa olunan, ekoloji cəhətdən təmiz yanacaq olan geoloji hidrogen ehtiyatlarının axtarışına başlayıblar.
Süni intellekt ilk dəfə havanı meteoroloqlardan daha dəqiq proqnozlaşdırıb.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı uşaqlarda malyariya xəstəliyinin qarşısının alınması üçün yeni R21/Matrix-M peyvəndini tövsiyə edib.
ABŞ Qida və Dərman İdarəsi (FDA) Alzheimer xəstəliyinin müalicəsi üçün ilk dərman olan lekanemabı təsdiqləyib: o, xəstəliyin erkən mərhələlərində olan insanlarda koqnitiv zəifləməni ləngidir.
Həmçinin Buz dövründə insanların Amerikada yaşadığına dair yeni dəlillər əldə edilib.
Astronomlar ilk dəfə olaraq superkütləli qara dəliklərdən uzun qravitasiya dalğalarını müşahidə ediblər.
Tətillər nəticəsində elm həvəskarları iş şəraitinin yaxşılaşdırılmasına nail oldular.
Bir neçə alim qrupu tədqiqatlarında Oak Ridge Milli Laboratoriyasının AMD əsaslı superkompüteri olan Frontier-dən (dünyanın rəsmi olaraq tanınan ilk superkompüterindən) istifadə etmək imkanı da əldə edib.
Mənbə: mail.ru
Aynur Camal
