ABŞ alimləri, qurduqları süni intellektlə idarə olunan yarı avtomatik sistemin mürəkkəb kimyəvi reaksiya öyrəndiyini, ən səmərəli nəticələri verəcək eksperimental quruluş yaratdığını və sözügedən təcrübəni uğurla həyata keçirdiklərini qeyd ediblər.
ABŞ-ın Karnegi Mellon Universitetinin tədqiqatçıları kimya sahəsindəki tətbiqlərdə süni intellektin səriştəsini yoxlamaq üçün “Koscientist” adlandırdıqları yarı avtonom sistem hazırlayıblar.
Bu kontekstdə alimlər ChatGPT tərəfindən hazırlanmış “GPT-4” modelinə əsaslanan böyük dil modelinə, tədqiqatda istifadə üçün yazılı sənədlərə və internetə çıxış təmin ediblər. Koscient eksperimenti yarı avtonom idarə etmək üçün robot alətlərlə təchiz edilib.
Alimlər robotlaşdırılmış nəqliyyat vasitələrinin idarə edilməsini və dəqiq məlumat əldə etmək üçün lazımi kriteriyaları öyrətdikləri Coscientist-in tədqiqat, qərar qəbul etmə, planlaşdırma və həyata keçirmə proseslərinə cəlb edilmədilər. Tədqiqatçılar təcrübə zamanı yalnız boruların və petri qablarının əllə yerləşdirildiyini qeyd ediblər.
Tədqiqatçılar bildirdilər ki, Coscientist 4 dəqiqədən az müddətdə ən səmərəli prosesdə istənilən reaksiyaları istehsal etmək üçün təqdim olunan kimyəvi maddələrdən istifadə edən eksperimental qurğu yaratmışdır.
Alimlər, Coscientist-in Riçard F. Heck, Ei-ichi Negishi və Akira Suzuki tərəfindən kəşf edilmiş və ixtiralarına görə 2010-cu ildə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülən “üzvi sintezdə palladium katalizatoru ilə çarpaz əlaqə” texnikasından uğurla istifadə etdiyini vurğulayıblar.
Coscientist-in açıq mənbələrdən istifadə etməklə məlum birləşmələrin kimyəvi sintezinin planlaşdırılmasında, robot nəqliyyat vasitələrinin idarə edilməsində və müxtəlif proseslərin eyni vaxtda ən səmərəli şəkildə icrasında uğurlu nəticələr əldə etdiyini bildirən alimlər süni intellekt və avtomatlaşdırma sistemlərindən etik və məsuliyyətli istifadənin vacibliyini vurğulayıblar.
Araşdırmanın nəticələri və təfərrüatları “Nature” jurnalında dərc olunub.
Mənbə: Ntv.Tr
Aynur Camal
