Çörək planetimizin müxtəlif yerlərində gündəlik istehlak edilən ən çox yayılmış məhsullardan biridir. Statistikaya görə, dünyada gündəlik çörək istehlakı doqquz milyon çörəyə çatır.
“Yeni Gundem” xəbər verir ki, 2006-cı ildən bəri məşhur məhsulun şərəfinə bir bayram meydana çıxıb. Hər il müəyyən bir tarixdə qeyd edilən Ümumdünya Çörək Günü bu il 16 oktyabrda qeyd olunur.
Ona görə də bu gün çörəklə bağlı maraqlı faktları dərc edilib.
Məsələn məlumatlarda qeyd edilib ki, Çində çətin ki, çörək yeyirlər. Ölkə sakinləri onu əsasən bayram günlərində yemək kimi qəbul edirlər.
Hindistanda isə çörək və çörək məhsullarına hörmətsizlik yalnız bir insana edilə bilən dəhşətli bir təhqirlə eyniləşdirilir. Belə davranışa yol verən insanlar müvəqqəti olaraq bu qida məhsulundan məhrum ediliblər. Üstəlik, cəzanın müddəti əməlin ağırlığından asılı olub. Bu, hind çörəyinin bir çox növünün xüsusilə incə üyüdülmüş buğda unundan hazırlanması ilə əlaqədardır. Bunun üçün istifadə olunan taxılın özü ata adlanır. Yumşaq dadı var, ona görə də hazırlanarkən maya istifadə edilməyib. Amma xüsusi hazırlama və çörək bişirmə üsullarına görə bu məhsul yüngül və havalı olur.
Orta əsrlərdə bir çox Avropa ölkələrində çörək qab-qacaq kimi istifadə olunub. Adi dərin boşqabların əvəzinə bir çörək və ya yastı olanlar – 10 ilə 15 santimetr ölçülü çörək dilimləri şəklində istifadə edilib. Yeməyə bu cür yanaşma nəcib dairələrdə də məşhur idi. Yeməyin sonunda çörək qabları yoxsullara və ya ev heyvanlarına verilirdi. Fərdi qablar şəklində boşqab çörəyi yalnız 14-15-ci əsrlərə aiddir.
Bəs ilk taxıl prototipi nə vaxt qeydə alınıb?
İlk çörəyin eramızdan əvvəl Qədim Misir və Mesopotamiyada meydana gəldiyinə inanılır. Ən azı, arxeoloqlar tərəfindən tapılan qədim piramidalar diyarı dövrünə aid 6000 illik divar rəsmləri məhz bunu göstərir. Eyni şey çörək bişirmək üçün sobaya da aiddir. Çörək sobaları Dəclə və Fərat çayları arasındakı ərazidə qazıntılar zamanı tapılıb. Məhz bu ərazidə Mesopotamiya sivilizasiyası qədim zamanlarda yerləşib. Alimlər tapıntının eramızdan əvvəl 4000-ci ilə aid olduğunu bildiriblər.
Əfsanələrə görə, ilk çörək prototipinin görünüşü təsadüfən baş verib. Mətbəxə tapşırılan qul bir gecədə isti sobada su və taxıl qarışığı qoyub. Səhərə qədər xəmir mayalanmışdı. Səhvinə görə cəzalandırılacağından qorxan qul isə qarışımı bişirmək qərarına gəlib. Yeni məhsulun xoş qoxusu və dadı onu cəzadan xilas edib. Beləliklə də mayalı çörəyin ilk variantı bu cür ortaya çıxıb.
Çörəklə bağlı hansı dünya rekordları var?
Ginnesin Rekordlar Kitabında məhsulun ən sürətli istehsalına dair nailiyyət var. Cəmi 8 dəqiqə 13 saniyə çəkib. Eyni zamanda, Wheat Montana Farms & Bakery şirkətinin mütəxəssisləri buğdanı biçməyi, əzməyi, xəmiri yoğurmağı, bulka düzəltməyi və sonra dadlı çörək bişirməyi bacarıblar.
Çörək istehlakında hansı ölkələr liderdir?
2000-ci ildə çörək istehlakı üzrə ölkələr arasında lider baget və kruvasanları ilə məşhur olan Fransa olub. Orta hesabla bir fransızda təxminən 153 kiloqram müxtəlif çörək məhsulları düşüb.
Hazırda isə məhsulun ən çox istehlakı türklər, serblər və bolqarlar üçün xarakterikdir. Eyni zamanda, Türkiyədə milli çörəyə üstünlük verilir, Serbiyada lepinya, Bolqarıstanda isə rus bulkasının analoqu olan pitka ən çox tələb olunur.
Mənbə: mail.ru
Aynur Camal
